Leeswijzer

Met de voorjaarsnota schetst het college het budgettaire beeld voor de meerjarenbegroting van de gemeente Den Haag. Dit dient als uitgangspunt voor de verdere begrotingsvoorbereiding. Bij de ontwerpbegroting doet het college de gemeenteraad voorstellen voor het te voeren beleid in de komende jaren en om voorziene ontwikkelingen en tegenvallers van een oplossing te voorzien. Door de coronacrisis zijn de uitdagingen dit jaar extra groot. Uiteraard hebben wij oog voor de gevolgen voor de stad bij het zoeken naar oplossingen.

In de voorjaarsnota presenteren we de exogene ontwikkelingen ten opzichte van de huidige, door de raad vastgestelde, meerjarenbegroting. Daar komen effecten van de financiële impactanalyse van de coronacrisis grotendeels bovenop. Voor een volledig beeld dient u de voorjaarsnota en de impactanalyse is samenhang tot u te nemen. Hieruit volgt het vertrekpunt voor de ontwerpbegroting 2021-2024. In de tabellen zijn de plussen voordelig voor het meerjarenbeeld, en de minnen nadelig. Het beeld wordt waar nodig geactualiseerd in het verdere proces van de begrotingsvoorbereiding.

De voorjaarsnota is als volgt opgebouwd:
"Van de begroting, via de jaarrekening naar een actuele voorjaarsnota"
Dit hoofdstuk geeft het financiële vertrekpunt vanuit de programmabegroting 2020 en behandelt kort welke inhoudelijke ontwikkelingen uit de jaarrekening 2019 en daarna, als gevolg van de coronacrisis, doorwerken in de voorliggende voorjaarsnota.

Vervolgens staan we stil bij de ontwikkelingen die de gemeentelijke financiën beïnvloeden, zonder dat de gemeente hier direct op kan sturen. Dit beperkt zich tot de factoren die rechtstreeks betrekking hebben op de algemene middelen van de gemeente. De financiële vertaling van deze exogene ontwikkelingen is gebaseerd op wat op dit moment bekend is.

In "Exogene ontwikkelingen – Baten" komen de drie onderwerpen aan de orde die betrekking hebben op de baten-kant (inkomsten) van de gemeente. Dit zijn het gemeentefonds, de gemeentelijke belastingen en de dividenden uit gemeentelijke deelnemingen.

In "Exogene ontwikkelingen - Lasten" komen de vijf onderwerpen aan de orde die betrekking hebben op de lasten-kant (uitgaven) van de gemeente. Het betreft de loon- en prijscompensatie, areaal (groei van de stad), de rentelasten en de investeringsruimte. Ook is in beeld gebracht hoe het staat met het weerstandsvermogen van de gemeente. Het aanwezige weerstandsvermogen is afgezet tegen de recente inzichten van het benodigde weerstandsvermogen om risico’s te kunnen opgaven.

"Bestuurlijke afspraken" presenteert de bestuurlijke afspraken die zijn gemaakt en worden meegenomen voor het budgettaire beeld. Dit betreft allereerst een algemene afspraak: de “groei-met-groei”-systematiek. Met ingang van de Programmabegroting 2017-2020 werkt de gemeente met deze financieringssystematiek, waarmee de opbrengsten van de groei van de stad deels ten goede komen aan de investeringen die verdere groei van de stad accommoderen. Ook worden andere bestuurlijke afspraken en besluiten die relevant zijn voor de komende begroting toegelicht.

"Opgaven: coronacrisis en overige opgaven" - bevat een aantal majeure, beleidsmatige aandachtspunten en ontwikkelingen die impact hebben op het financiële meerjarenbeeld voor de komende jaren van de gemeente als geheel. Deze zijn aanvullend op de exogene ontwikkelingen op de algemene posten en hebben direct een weerslag op de gemeentelijke financiën van Den Haag. In dit hoofdstuk is speciale aandacht voor de gevolgen van de coronacrisis en de uitdagingen voor de gemeente die bij de jaarrekening 2019 zijn benoemd.

Tenslotte de conclusie en een vooruitblik.

In de bijlagen is aanvullende informatie opgenomen. Het betreft cijfermatige overzichten van de programmabegroting 2020-2023 en de centrale reserves, én een uitgebreide toelichting op de verschillende gemeentelijke risico’s.